maandag 4 november 2013

Debt


Een sleutelterm is het boek van Best is ‘schuld’ / ‘indebtedness’ – en ik denk dat deze term voor ons productief kan zijn.

Best bestudeert de samenhang tusse twee negentiende-eeuwse juridische ‘gebeurtenissen’: de zgn ‘fugitive slave act,’ en de opkomst van ‘copyright’ / ‘intellectueel eigendom.’ Beiden herformuleerden (op een radicale manier) het begrip ‘eigendom’: de ‘fugitive slave act’ bevestigt de juridische status van de slaaf als ‘bezit’ en de ‘copyright’ act wil allerlei niet materiele zaken herdefinieren als ‘bezit.’

 Op het eerste gezicht lijkt voor de (juridische – politieke – economische) wereld waarin wij leven dat tweede het meest relevant: in onze geglobaliseerde economie houdt ‘kapitaal’ en het bezitten van de productiemiddelen niet meer in het bezitten van fabrieken of machines (het fysiek produceren kan altijd uitbesteed worden aan derde wereld landen). Het gaat om het bezitten van het octrooi, merk, logo, copyright (zoals Naomi Klein al beweerde). (Vandaar dat de strijd rond copyright-handhaving ‘symptomatisch’ is voor onze situatie).

Maar later dacht ik: centraal in de ‘fugitive slave act’ is dat een slaaf een ‘persoon’ is die ook ‘bezit’ kan zijn omdat hij iets (nl werk) verschuldigd is aan zijn eigenaar. En dit is – zoals de occupy beweging stelde – de situatie waarin de zgn 90 % zich bevindt. [Maar onze ‘schuld’ kan tegenwoordig natuurlijk losgemaakt worden van ons persoon, en verhandeld worden op financiele markten etc]

Ik vraag me trouwens ook af of het ‘verzet’ hiertegen altijd een Christelijk idioom nodig heeft. Zoals Best laat zien: de abolitionists waren door & door Christelijk. Maar ook de schuld-wegscheld beweging (van Bono en de paus enz.) van rond de laatste eeuwwisseling maakt duidelijk dat ‘kwijtschelden’ en ‘vergeven’ voor ons nog met elkaar verbonden zijn…

Geen opmerkingen:

Een reactie posten