'Security Theater'

Heb jullie het hier toevallig al een keer over gehad? Wel interessant, theatraliteit van de post-9/11 vliegvelden samengevat in de term 'security theater', bedacht door veiligheidsspecialist Bruce Schneier en gebruikt in zijn boek Beyond Fear: "the practice of investing in countermeasures intended to provide the feeling of improved security while doing little or nothing to actually achieve it" (Wikipedia). Als reactie hierop laat Evan Booth zien hoe je een bom kan bouwen van producten die achter de douane op vliegvelden te koop zijn: http://motherboard.vice.com/nl/read/evan-booth-speelt-niet-mee-in-het-veiligheidstheater

Jeremy Hammond, Anonymous, Hackers

I.h.k.v. onze discussie over "Corporations, Citizens, Individuals, Data": hier op 'Sparrowmedia'  is het 'sentencing statement' van Jeremy Hammond te lezen, de Hacktivist die vorige week tot tien jaar gevangenis is veroordeeld, voornamelijk vanwege zijn 'hacks' van private information security companies. (Een leuk portret van hem stond een jaar geleden hier in Rolling Stone Magazine.) Het statement is een tikje 'rambling' maar hij probeert verbanden te leggen tussen Occupy, Guantanamo Bay, WikiLeaks, Snowden  (met andere woorden, de politiek-juridische verschijnselen van de afgelopen jaren die aangaven dat de bestaande juridische concepten onder druk zijn komen te staan) - en hij eindigt met het citeren van ex-slaaf Frederick Douglas!

(Hieronder Douglas, afgebeeld als ware hij frontman van de legendarische Californische hippieband Love)

Hammond citeert Douglas: "Power concedes nothing without a demand. It never did and it never will. Find out just what any people will quietly submit to, and you have found out the exact measure of injustice and wrong which will be imposed upon them."

12 years a slave

Steve McQueens's 12 Years a Slave heb ik nog niet kunnen zien. En ik twijfelde. Hunger vond ik mooi. Shame afschuwelijk (en daardoor ook weer twijfel over Hunger). Maar Paul Gilroy's schitterende recensie vandaag in The Guardian geeft de doorslag: ik wil 'm snel bekijken. Gilroy benadrukt (net als (zo begreep ik) de documentaire The Corporation die we volgende week woensdag met de groep bespreken) dat hedendaags financieel kapitalisme en slavernij historisch onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Zoals we al zagen tijdens onze vorige platformbijeenkomst, dit is zo omdat slavernij juridisch gedefinieerd was als 'verschuldigde arbeid' (en dus een claim op iemands toekomst), en dus (zoals we speculeerden) emblematisch voor het financieel speculatief kapitalisme, dat handelt in 'toekomstige bronnen van inkomsten' (als ik het goed begrijp)). Zoals Gilroy (terecht) stelt: 'slaves are capital incarnate. They are living debts and impersonal obligations as well as human beings fighting off the subhumanity imposed upon them by their status as commercial objecten."

Gilroy vraagt naar aanleiding van de film: "It revives the righteous agenda of 19th-century abolitionism and asks what might happen if we employ the recent history of racial slavery as a lens through which our contemporary predicament is considered? What understanding of freedom, of literacy, of creativity and of legality does a reflection on that archive now yield?"

Oftewel: de slavernij als allegorie (en historische voorloper) van de situatie van (wat Lazzarato noemt) 'indebted man.'

Net zoals Agamben bijna twintig jaar geleden vroeg: welke juridische structuur maakte de concentratiekampen mogelijk?, en daarmee het debat over de Shoah uit zijn beklemmende piëteit bevrijdde, zo moeten wij vragen: hoe was de slavernij juridisch georganiseerd? Deze vraag moet het aloude feelgood antiracisme van de postkolonialen (i.e. het vertoog over De Ander / vooroordelen / binaire opposities etc) vervangen, willen we echt een stap verder komen.

The Corporation

De documentaire die we tijdens onze volgende bijeenkomst zullen bekijken, is hier te vinden.

Pottage

Een goed & belangrijk stuk van Alain Pottage over de manier waarop het recht 'personen' en dingen constitueert is hier. ('t Gaat om de inleiding bij 't boek dat ik in de vorige post noemde).

Literatuur en Recht Frankrijk (deel 1)

We worden te Angelsaksisch. 

Wat ik de komende weken dus o.a. nog moet uitspitten: het Franse rechts-filosofische denken. Legendre is in onze club al aan de orde geweest, en Marie wees al op belangrijk werk van Yan Thomas, die werkte met Legendre en Nicole Loraux, en die een belangrijk stuk schreef over het belang van ficties als rechtsfundering in het Romeinse Recht (Agamben heeft veel van hem over genomen). Een stuk van hem is vertaald in Law, Anthropology and the Constitution of the Social samengesteld door Alain Pottage & Martha Mundy, met als fascinerende ondertitel Making Persons and Things.

Foucaultiaan Philippe Artieres heeft - zo lijkt het - interessante dingen geschreven over 'criminele' autobiografieën en ook een stuk over getuigenissen. Zijn Le livre des vies coupables (2000) lijkt me enorm interessant.

Hij heeft ook een blog. Gedeeltelijk ook in het engels.

lichaam en recht

Alvast vooruitlopend op ons 'legal bodies' congres: een ander merkwaardig niet-fysiek lichaam dat een rol speelt in het recht: het 'virtuele' kinderlichaam, in een verbod op 't zgn 'virtual child pornography' - niet fotografisch, maar computer-gegenereerde afbeeldingen die strafbaar zijn. Een link naar en essay hierover is hier.

Op weg naar Brussel om te praten over dit gekke schilderij door Lieve Verschuier, gemaakt eind jaren zeventig van de 17e eeuw, dat een geheel foute titel kreeg en een ingewikkelde allusie blijkt op de moord op de gebroeders de Witt in 1672.

Op het grootste schip iets links van het midden, hangt een man, die waarschijnlijk gekielhaald gaat worden, maar misschien is zijn lichaam wel met lood verzwaard en wordt ie een paar maal gedompeld, waarna de vraag is of ie nog leeft. Wat valt op aan de vlaggen? Ze lijken aangeblazen te worden door een wind uit het midden, links wapperen ze naar links, rechts naar rechts. Dat grote schip is (dus) het schip van staat dat dankzij een executie de "rechte" wind laat waaien, en die wind kan niet waaien zonder een vorm van wreedheid. Het schilderij verbeeldt die wreedheid en dwingt daardoor ook de vraag af welke vorm van wreedheid vanwege de staat acceptabel is, of nog ervaren kan worden als in enigerlei vorm "juist". Het is een vervelende vraag waar we het in de geesteswetenschappen zelden over hebben.

.... te laat (maar toch nog even): Occupy

Het is al weer lang geleden, maar even snel (voordat ik het helemaal vergeet) - en naar aanleiding van Zizek's reflecties (o.a. in The Guardian)- even deze punten over Occupy.

Ten eerste: het was geen 'protest' (zoals iedereen kon zien. Er waren geen politieke eisen; er was geen programma). Het was theater. Agitprop. Straattheater.

Ten tweede: Het was Brechtiaans theater. Didactisch Theater. Een Lehrstuck - iets wat niet opgevoerd wordt voor toeschouwers - maar dat tot doel heeft om de deelnemers te doceren terwijl ze iets opvoeren. Wat opgevoerd werd / geïmiteerd werd waren 'politiek-sociale gebaren' (zoals in-een-doos-in-een-park-slapen) die radicaal ge-depathologiseerd / ont-individualiseerd werden. (Dakloosheid is geen 'individuele tragedie': maar de conditie van de 99%)

Ten derde: Centraal in deze opvoering staat een roep om rechtvaardigheid, dat wordt beleefd / gepresenteerd als iets dat NIET te vangen is in de bestaande politieke-juridische termen, instituten, etc.

Pussy Riot

Zizek's correspondentie met Pussy Riot's Nadezhda Tolokonnikova staat hier in The Guardian.

Uiteindelijk staat er niet heel veel bijzonder's in Zizek's brieven - tenminste niet meer dan ik van hem al kende. Maar de hele situatie i.c. Tolokonnikova blijft allemaal zo stom en theatraal: Patriarch Putin moet publiekelijk tonen dat er onder zijn heerschappij geen 'pussy riot' uit kan breken, en dat vrouwelijke seksualiteit in toon wordt gehouden. 

Is Femen ook niet uit 'n voormalige Soviet Staat voortgekomen?

 (Stom maar ook weer complex: de relatie lichaam tot 'collectief lichaam' tot 'lichaam van de leider' was, zoals Buck-Morrs & Zizek & Groys al zo vaak lieten zien complex in de Soviet Periode - en wellicht 't onderwerp waar het duidelijkst 't verschil van de liberaal-kapitalistische ideologie bleek. Vanwaar, 25 post-Sovjet jaar verder, die angst voor vrouwelijke seksualiteit?)

En (laten we de voor de hand liggende link niet overslaan): het valt samen met genationaliseerde vorm  van homofobia. Homofobia als daad van nationalisme. (Want? Is 'homoseksualiteit genot' in de publieke verbeelding analoog aan vrouwelijk genot zoals Bersani opperde? Polymorf Pervers?)

Ook het collectieve lichaam is geseksualiseerd.

Heropvoedingskampen

Gisteren zag ik op het Leids Filmfestival de film Coldwater, over een jongen met een criminele achtergrond die door zijn moeder naar een 'heropvoedingskamp' voor onhandelbare jongeren gestuurd wordt. Heropvoedingskampen komen er in vele vormen, sommige zijn een alternatief voor de jeugdgevangenis en hebben een 'bootcamp' insteek, sommige zijn meer gericht op 'rehab' en het afkicken van drugs, anderen hebben een meer religieuze grondslag (denk aan de zogeheten 'jesus camps'). Hoewel het echt duidelijk een Amerikaans thema en probleem is (en nog niet heel veel zichtbaarheid heeft in Europa), komen deze alternatieven voor gevangenissen eigenlijk overal ter wereld voor, denk ook in Nederland aan Keith Bakker en zijn tv-programma's (die uiteindelijk beschuldigd werd van seksueel misbruik door zijn voormalige 'clienten'). Wat Coldwater eigenlijk toont is hoe problematisch deze 'rehabilition programmes' kunnen zijn, omdat het in Amerika vaak om geprivatiseerde instituten gaat, gerund worden door gepensioneerde militairen en waar de ouders van de kinderen veel geld in steken (en dus veel winst maken), zonder dat zij weten wat er precies op deze 'bootcamps' gebeurd. Het gevolg is dat ze eigenlijk buiten regulering en controle van de wet opereren, en er dus geen nationale 'watchdog' is die dit soort faciliteiten controleert en bepaalt wat wel en niet mag. Voor sommige jongeren zal dit systeem van 'heropvoeding' misschien werken, maar over het algemeen kan het tot grote problemen (corruptie, machtsmisbruik etc) leiden: de regisseur vertelde gisteren dat dit soort faciliteiten een hoog aantal zelfmoorden kent en dat in veel kampen waar vrouwen zitten ook verkrachting plaatsvindt.

Femen

.... eigenlijk een beetje raar dat we 't nog niet over Femen gehad hebben? Vandaag stond er een interview in de Guardian.

Pussy Riot

Via JSTOR kunnen we - geloof ik - artikelen downloaden uit het recentste nummer van Critical Inquiry, waarin volgens de inhoudsopgave een interessant stuk staat van Anya Bernstein over Pussy Riot, met als ondertitel "Body Politics and Sovereign Power in the Pussy Riot Affair." Dat moet haast wel iets voor ons zijn.

"The Mask and Agamben"

Hier (in "Law, Text, Culture") een interessant en (op het eerste gezicht) verhelderend stuk over Masker, Persona, en Rechtspersoon in Agamben.

Zeerecht, Piraten, Corporaties, etc.

De Greenpeace-in-Rusland zaak had ik natuurlijk veel beter moeten volgen, maar nu de zaak voor het Zeerechttribunaal komt schiet 't ineens weer door mijn hoofd dat de Russen in eerste instantie de organisatie beschuldigden van piraterij. Bij 'piraterij' gaat er bij mij een vlaggetje op, omdat Arendt, in haar Eichmann-boek geïnteresseerd was in de oude bestempeling van de piraat als hostis generis humanis, i.e. 'vijand van allen' - dit is een merkwaardige juridische categorie, die de piraat niet zozeer iemand maakt die andere individuen verwondt; of de rechtsstaat bedreigt, maar vijand van 'de mensheid' [generis humanis] is - en zij vraagt (in een terloopse passage) of deze categorie niet behulpzaam kan zijn bij het doordenken van het begrip 'misdaden-tegen-de-mensheid.'

Het lijkt of de piraat & de internationaal terrorist als 'vijanden-van-iedereen' de, zeg, negatieve versie is van de NGO, die (niet territoriaal-gebonden) niet voor een (positief bestaande) 'rechtsorde' opkomt, maar rechtvaardigheid eist voor de 'aarde' - i.e. de globe, de ecosfeer.

Daniel Heller-Roazen heeft een interessant boek over piraterij geschreven, The Enemy of All: Piracy and the Law of Nations dat ik graag nog eens met het platform zou willen bespreken - misschien zelfs volgende keer al. 't Is ook een mooie diachrone studie.

En dan als bijbehorende casus: "The Principality of Sealand": waar ik eigenlijk nooit aan kan refereren zonder glimlach. Kijk maar naar hun website.

[Wanneer werd de piraat eigenlijk een romantisch figuur in de populaire verbeelding? Dat was ongetwijfeld voor Captain Hook - maar Barrie plaatste de piraat destijds wel stevig op het transvestite continuum.]

't Zou leuk zijn om eens de relatie tussen populaire cultuur en recht uit te zoeken. Uit welke juridische situatie ontsproot de piraat? Welke veranderingen omtrent de piratenwetgeving veranderde toen de populaire verbeelding werd gegrepen door de piraat? Dito: de cowboy of de superheld.

Debt

Een sleutelterm is het boek van Best is ‘schuld’ / ‘indebtedness’ – en ik denk dat deze term voor ons productief kan zijn.

Best bestudeert de samenhang tusse twee negentiende-eeuwse juridische ‘gebeurtenissen’: de zgn ‘fugitive slave act,’ en de opkomst van ‘copyright’ / ‘intellectueel eigendom.’ Beiden herformuleerden (op een radicale manier) het begrip ‘eigendom’: de ‘fugitive slave act’ bevestigt de juridische status van de slaaf als ‘bezit’ en de ‘copyright’ act wil allerlei niet materiele zaken herdefinieren als ‘bezit.’

 Op het eerste gezicht lijkt voor de (juridische – politieke – economische) wereld waarin wij leven dat tweede het meest relevant: in onze geglobaliseerde economie houdt ‘kapitaal’ en het bezitten van de productiemiddelen niet meer in het bezitten van fabrieken of machines (het fysiek produceren kan altijd uitbesteed worden aan derde wereld landen). Het gaat om het bezitten van het octrooi, merk, logo, copyright (zoals Naomi Klein al beweerde). (Vandaar dat de strijd rond copyright-handhaving ‘symptomatisch’ is voor onze situatie).

Maar later dacht ik: centraal in de ‘fugitive slave act’ is dat een slaaf een ‘persoon’ is die ook ‘bezit’ kan zijn omdat hij iets (nl werk) verschuldigd is aan zijn eigenaar. En dit is – zoals de occupy beweging stelde – de situatie waarin de zgn 90 % zich bevindt. [Maar onze ‘schuld’ kan tegenwoordig natuurlijk losgemaakt worden van ons persoon, en verhandeld worden op financiele markten etc]

Ik vraag me trouwens ook af of het ‘verzet’ hiertegen altijd een Christelijk idioom nodig heeft. Zoals Best laat zien: de abolitionists waren door & door Christelijk. Maar ook de schuld-wegscheld beweging (van Bono en de paus enz.) van rond de laatste eeuwwisseling maakt duidelijk dat ‘kwijtschelden’ en ‘vergeven’ voor ons nog met elkaar verbonden zijn…

Lezing Beatrice de Graaf over de zaak Andes Breivik

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10102220932255783&set=gm.596717247062116&type=1&theater