Woestijn / Zee / Wildernis: Biogea (Serres)

Ok - ik moet er, denk ik, toch ook maar aan. Ik heb lang in het Derridiaanse-Levinassiaanse kamp gezeten, maar het wordt tijd om toch volledig seculier te gaan en in te zien dat we niet alleen aan onze medemensen rechtvaardigheid verschuldigd zijn, maar aan alles wat leeft. De vraag is natuurlijk: hoe codificeren we die verantwoordelijkheid? Langs welke weg? Wat voor contracten, vervolgingen, aanklachten etc zijn mogelijk? Kunnen we alleen maar waus praten over eco-dingen? Zo van 'ja-ja-ja' en 'eigenlijk, eigenlijk, eigenlijk,'… en meemompelen met mensen met wie we het toch wel eens zijn. Of is een ander taalgebruik mogelijk? Eentje waarin uitingen gedaan worden die ons zouden kunnen verassen. Waarin we worden aangesproken?

Note to self: Misschien dit boek van Michel Serres maar eens lezen.

Serres had al gesteld (in de jaren negentig) dat een nieuw wederzijds 'natural contract' nodig was tussen mensen en natuur. Anders gaat alles kapot.  De vraag is alleen: wie onderhandelt er voor de natuur bij het opstellen van dit contract? Is 't niet altijd toch de mens (hoe geitenwollensokken-bebaard-&-behaard en eco deze ook is) die voor de natuur spreekt? (En maakt dit 'spreken voor de natuur' de eco's niet precies zo onuitstaanbaar: 'ik spreek namens de natuur!' 'Ohja, en weet je wel zeker dat de natuur het hier ook mee eens is? Volgens mij vind de natuur het helemaal niet zo fijn om behouden te worden. Lekker een beetje kapotmaken vindt het veel prettiger).

Het geestige van Serres is dat hij stelt dat de natuur wel degelijk spreekt. Hij stelt "The Earth speaks to us in terms of forces, bonds and interactions, and that's enough to make a contract." De vraag is alleen hoe begrijpen we de natuur: "What is it saying? Does it have some meaning? Who is speaking? Can we understand its warning? Will I one day be able to decipher the call from the Earth?"

Serres geeft, natuurlijk, toe dat dit vragen zijn die niet eenduidig te beantwoorden zijn - maar stelt wel dat er bepaalde groepen zijn die beter in staat zijn om te luisteren naar de manier waarop de Aarde spreekt. Zeelui, bijvoorbeeld (zoals Serres zelf was). Of landarbeiders.

Mijn stellingen: 1) dat is waarom kerkvaders, hermits, Mozes, etc naar de woestijn, de zee of de wildernis trokken: om daar te luisteren naar iets dat spreekt in een andere taal, nl die van golf, ruis, kracht, vuur, puls. (Want (en dit is stelling 1a): woestijn / zee / wildernis zijn liminale zones: net buiten de rechtsorde en (stelling 1b): daarom wordt de rechtsorde hier geponeerd; wetten worden geformuleerd.)) b) dat is waarom de taal-uit-de-woestijn niet juridisch is, maar poëtisch.

(Luister maar naar Bjork's CD biophilia (ijsland is ook een woestijn/zee/wildernis, een pre-ontologische ruimte. 't Is nog niet gevormd. De lava is wel naar boven geborreld, maar de schepping is nog niet af. Bjork: 'ik zing altijd buiten, wandelend. het is communiceren met de natuur.')

Serres schrijft (aan het einde van zijn boek):

"We know that Biogea converses. Scientific or imagined, my brief short stories have tried to make the foreignness, no doubt still unfelt, of these languages heard by building a first megaphone for Gea: seas, rivers, lands, glaciers, volcanoes, winds; then for Bio: rats, wolves and jackals - faunta, apple, trees, wisteria, oaks and lindens - flora; lastly by connecting these megaphones to our own encounters and cries."

Fasting Women, Living Skeletons and Hunger Artists.

Dit artikel van Sigal Gooldin hadden we eigenlijk moeten lezen in combinatie met Patrick Anderson's fascinerende boek over hongerstakingen en hongerkunstenaars.

1948

Het nieuwe issue van Critical Inquiry gaat deze keer over (o.a.) de verklaring van de rechten van de mens in 1948, maar plaatst het in de context van de opkomst van internationale instituten.

Het bevat, o.a., een erg mooi stuk van Ariella Azoulay over de verklaring zelf, en 'n verschuiving in de rol van fotografie in de publieke sfeer - maar ook stukken over Israel, over Adorno, Sartre, ec.

Siegert, Kittler, Pirates

Nog niet bekeken - slechts flitsjes - maar op het eerste gezicht fascinerend verhaal over piraten, de Nederlandse Republiek van deze Duitse post-Kittleriaan. Als het ergens te vinden is, materiaal voor onze leesclub...

Deadly Algorithms

In Radical Philosophy deze maand een interessant stuk dat de vraag stelt "Can legal codes hold software accountante for code that kills"? Online is het hier te lezen.

Als algoritmes keuze's maken wie er gedood wordt door een drone, hoe zit dat dan met verantwoordelijkheid? Hoe gaan we juridisch hiermee om?

Het stuk stelt:

Law, which has already expanded the category of ‘legal personhood’ to include non-human actors such as corporations, also offers ways, then, to think about questions of algorithmic accountability.

En vervolgt door te speculeren over de vraag: wat is 'algorithmic legel personhood':

Nonetheless, the stage has already been set for the arrival of a new cast of juridical actors endowed not so much with free will in the classical sense (that would provide the conditions for criminal liability), but intelligent systems which are wilfully free in the sense that they have been programmed to make decisions based upon their own algorithmic logic. 

Tijdens ons Legal Bodies congres hebben we een paar sprekers gehoord die erop wezen dat het toekennen van 'personhood' aan corporaties niet alleen een antropomorfisering van deze (abstracte) instituten met zich mee bracht, maar dat de 'corportation' ging functioneren als model waarlangs we (menselijke) personhood gingen begrijpen.

Ik vraag me af wat de culturele gevolgen van 'algorithmic personhood' zullen zijn - en ik heb sterk het gevoel dat dit al verder doordacht is in de (literaire) sfeer van de SF dan in de juridisch-filosofische sfeer….

Chimpanzee Tommy Verdient Mensenrechten!

(Met dank aan Looi)

In de Volkskrant: Chimpanzee Tommy Verdient Mensenrechten: het New Yorkse hof buigt zich over de vraag wat Tommy (een voormalig circus-artiest) voor rechten heeft. E.e.a. is aangesneden door activisten van de Non Human Rights Project.

Wordt vervolgd.